پروتکل‌های ارتباطی HTTP و HTTPS، مسیرهای متفاوتی برای انتقال اطلاعات فراهم میکنند و هرکدام ویژگی‌ها و سطح امنیت خاص خود را دارند. در حالی که پروتکل HTTP ساده‌تر و بدون رمزگذاری است، پروتکل HTTPS با بهره‌گیری از SSL/TLS ارتباطی امن‌تر و رمزگذاری‌شده را برای کاربران فراهم می‌آورد.
در این مقاله به بررسی دقیق‌تر تفاوت HTTP و HTTPS، تعریف آن‌ها و اهمیت امنیت وب می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چرا استفاده از HTTPS برای سایت‌ها به یک استاندارد مهم تبدیل شده است. با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
HTTP چیست؟
Hypertext Transfer Protocol یا به اختصار HTTP یک پروتکل استاندارد برای انتقال دادهها در وب است که مسوولیت ارتباط بین مرورگر و سرور را برعهده دارد. این پروتکل به‌طور معمول برای ارسال اطلاعات متنی، تصاویر، و دیگر منابع وب از سرور به مرورگر کاربر استفاده می‌شود. با این حال، HTTP فاقد هرگونه رمزگذاری داده‌هاست، به این معنی که اطلاعاتی که بین کاربر و وب‌سایت منتقل می‌شود بهشکل آشکار (Clear Text) ارسال می‌شود.
بنابراین یکی از مهم‌ترین معایب استفاده از HTTP، امنیت پایین آن است. از آن‌جایی که دادهها بدون هیچ‌گونه رمزگذاری ارسال می‌شوند، حملات مختلفی مانند man-in-the-middle می‌توانند اطلاعات کاربران را سرقت کنند. به‌این‌ترتیب، وبسایتهایی که از HTTP استفاده میکنند، در برابر حملات سایبری و نفوذ اطلاعاتی آسیب‌پذیر هستند. این موضوع می‌تواند به اعتماد کاربران آسیب بزند و در نهایت منجر به خسارت‌های جبران‌ناپذیر برای وبسایتها و کسب‌وکارها شود.
HTTPS چیست؟
HTTPS نسخهی امن HTTP محسوب می‌شود که برای انتقال دادهها در وب کاربرد دارد. تفاوت اصلی آن با پروتکل HTTP این است که HTTPS از رمزگذاری SSL/TLS برای محافظت از دادهها در حین انتقال استفاده میکند. این پروتکل با افزودن لایه‌ای از امنیت، اطمینان می‌دهد که اطلاعات بین مرورگر و وب‌سایت بهشکل ایمن و بدون دسترسی افراد غیرمجاز منتقل می‌شود. به‌طور خلاصه، HTTPS تضمین میکند که دادهها از جمله رمز عبور، اطلاعات شخصی و مالی بهشکل کدگذاری‌شده و محافظت‌شده در برابر حملات سایبری منتقل شوند.
استفاده از پروتکل HTTPS به‌عنوان استاندارد برای سایت‌های ایمن، بهویژه در سایت‌هایی که تراکنش‌های مالی یا اطلاعات حساس را پردازش میکنند، ضروری است. این پروتکل امنیتی نه تنها از حملات سایبری جلوگیری میکند، بلکه باعث افزایش اعتماد کاربران به سایت شما و بهبود رتبهبندی سایت‌ها در موتورهای جستوجو می‌شود.
اگر علاقه‌مندید بیش‌تر در مورد این پروتکل بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب HTTPS چیست را مطالعه کنید.
تفاوت‌های کلیدی بین HTTP و HTTPS چیست؟
در این بخش، به بررسی تفاوت HTTP و HTTPS می‌پردازیم تا بیش‌تر با ویژگی‌ها و مزایای هر کدام آشنا شوید.
1. امنیت
همان‌طور که اشاره شد، پروتکل HTTP اطلاعات را بدون رمزگذاری ارسال میکند، به این معنا که هر شخصی که به شبکه دسترسی داشته باشد، می‌تواند به‌راحتی دادهها را مشاهده کند. در حالی که HTTPS از رمزگذاری SSL/TLS برای محافظت از دادهها استفاده میکند، بنابراین اطلاعات در حین انتقال امن و غیرقابل دسترسی برای افراد غیرمجاز باقی می‌ماند.
2. پروتکل‌های رمزگذاری
HTTPS با استفاده از SSL/TLS اطلاعات را رمزگذاری کرده و یک لایه‌ی حفاظتی به سایت‌های ایمن می‌افزاید. در حالی که HTTP فاقد این لایه امنیتی است و هیچ‌گونه رمزگذاری دادهها را در بر ندارد. به‌این‌ترتیب، در HTTPS داده‌های رد و بدل‌شده میان کاربر و سرور بهشکل ایمن و غیرقابل دسترسی برای هکرها باقی می‌ماند.
3. اعتبارسنجی هویت
پروتکل HTTPS به‌کمک گواهی‌نامه‌های SSL از اعتبارسنجی هویت وبسایتها حمایت میکند. این فرآیند اطمینان می‌دهد که کاربران به وب‌سایت‌های معتبر و اصلی متصل می‌شوند. در مقابل، HTTP هیچ‌گونه تضمینی برای اعتبارسنجی هویت سایت‌ها ندارد و ممکن است کاربران را به سایت‌های جعلی هدایت کند.
4. علامت‌ها و نشانهای امنیتی
یکی از ویژگی‌های کلیدی HTTPS، وجود نشان قفل (🔒) در کنار URL است که یک ارتباط امن را نشان می‌دهد. این نشان برای کاربران قابل مشاهده است و اعتماد بیش‌تری به سایت ایجاد میکند. در مقابل، در HTTP چنین نشانهای وجود ندارد که خود می‌تواند نشانهای از ناامنی و ریسک باشد.
SEO .5 (بهینه‌سازی موتور جستجو)
گوگل و دیگر موتورهای جستوجو، سایت‌هایی که از HTTPS استفاده میکنند را در نتایج جستوجو ترجیح می‌دهند و به آن‌ها رتبه بالاتری می‌دهند. این مزیت HTTPS می‌تواند به بهبود SEO سایت شما کمک کند و باعث شود که در نتایج جستوجو در رتبه‌های بالاتری قرار گیرد.
6. اخذ اینماد
HTTPS برای کسب نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) در ایران ضروری است. برای دریافت اینماد، سایت‌ها باید از پروتکل HTTPS استفاده کنند تا امنیت سایت تایید شده و به کاربران اطمینان بدهند که اطلاعات آن‌ها به‌طور امن انتقال می‌یابد.
در مجموع، پروتکل HTTP و HTTPS تفاوت‌های کلیدی از نظر امنیت، احراز هویت، عملکرد و تاثیر بر رتبهبندی در موتورهای جستوجو دارند. با توجه به افزایش تهدیدات امنیتی در اینترنت، استفاده از HTTPS به‌جای HTTP برای حفاظت از دادهها و اطلاعات کاربران امری ضروری است.
چرا باید از HTTPS استفاده کنیم؟
تا این‌جا با تفاوت HTTP و HTTPS آشنا شدیم. استفاده از HTTPS به دلایل مختلفی برای امنیت وبسایتها و کاربران ضروری است. در ادامه به بررسی برخی از دلایل کلیدی برای استفاده از این پروتکل ایمن می‌پردازیم.
1. حفاظت از دادهها
تصور کنید که وارد یک وب‌سایت خرید آنلاین شده‌اید و قصد دارید اطلاعات کارت بانکی خود را وارد کنید. اگر وب‌سایت از HTTP استفاده کند، این اطلاعات در حین ارسال بهشکل باز (Plain Text) از مرورگر شما به سرور منتقل می‌شود و هکرها می‌توانند آن را به‌راحتی دستکاری یا سرقت کنند. در مقابل، اگر وب‌سایت از HTTPS استفاده کند، دادهها به‌طور رمزگذاری‌شده و امن منتقل می‌شوند. این رمزگذاری مثل قفلی عمل میکند که اطلاعات شما را از دسترس افراد غیرمجاز دور نگه می‌دارد.
2. جلوگیری از حملات Man-In-The-Middle
فرض کنید در حال ارسال یک ایمیل حساس به یک همکار هستید و در مسیر انتقال اطلاعات، یک هکر به این ارتباط نفوذ کند. او می‌تواند محتویات ایمیل را بخواند یا تغییر دهد. حملات MITM دقیقن به همین شکل هستند. اما وقتی از پروتکل HTTPS استفاده می‌کنید، این نوع حملات به دلیل رمزگذاری SSL/TLS غیرممکن می‌شوند. بنابراین، هیچ شخص سومی نمی‌تواند به اطلاعات شما دسترسی پیدا کند و این اطمینان را به شما می‌دهد که ارتباط شما با وب‌سایت امن است.
3. افزایش اعتماد کاربران
آیا تا به حال توجه کرده‌اید که زمانی که به یک وب‌سایت مراجعه می‌کنید، در کنار URL یک قفل سبز رنگ (🔒) مشاهده می‌کنید؟ این نشان می‌دهد که ارتباط شما با سایت از طریق HTTPS برقرار می‌شود. برای کاربران، این قفل به معنای «ایمنی» و «اطمینان» است. مثلن اگر در حال خرید از یک فروشگاه آنلاین باشید، با دیدن این قفل حس می‌کنید که اطلاعات پرداخت شما امن است و از سرقت محافظت می‌شود. این نشان‌گر باعث می‌شود که کاربران راحت‌تر از سایت شما خرید و از خدمات شما استفاده کنند.
SEO .4 (بهینه‌سازی موتور جستجو)
گوگل اعلام کرده است که وبسایتهایی که از HTTPS استفاده میکنند، در نتایج جستوجو رتبه‌ی بالاتری دریافت میکنند. فرض کنید دو وب‌سایت مشابه دارید که یکی از آن‌ها HTTPS دارد و دیگری فقط از پروتکل HTTP استفاده میکند. در جست‌وجوی گوگل، احتمالن سایت HTTPS رتبه‌ی بهتری خواهد داشت. این موضوع به این دلیل است که گوگل امنیت را به‌عنوان یکی از عوامل مهم رتبهبندی در نظر می‌گیرد. بنابراین، استفاده از HTTPS می‌تواند باعث بهبود SEO سایت شما شود و شما را در معرض دید بیش‌تری برای کاربران قرار دهد.
در نهایت، HTTPS نه تنها باعث امنیت بیش‌تر و حفاظت از دادهها می‌شود، بلکه باعث افزایش اعتماد کاربران و بهبود SEO سایت شما می‌شود.
آشنایی با روش‌های تبدیل HTTP به HTTPS
تبدیل یک وب‌سایت از HTTP به HTTPS یکی از مراحل ضروری برای افزایش امنیت سایت و محافظت از اطلاعات کاربران محسوب می‌شود. در ادامه سه مرحله‌ی اصلی برای انجام این کار را بررسی می‌کنیم:
1. خرید و نصب گواهی SSL/TLS برای وب‌سایت
اولین قدم برای تبدیل سایت به HTTPS، خرید و نصب گواهی SSL/TLS است. این گواهی‌ها تضمین میکنند که اطلاعات منتقل‌شده بین مرورگر و سرور بهشکل رمزگذاری‌شده ارسال شوند. برخی از ارایه‌دهندگان خدمات زیرساخت ابری مانند آروان‌کلاد، گواهی‌های SSL رایگان و با کیفیت بالا را ارایه می‌دهند که می‌توانید از آن‌ها برای امن کردن سایت خود استفاده کنید. پس از خرید گواهی، باید آن را به درستی روی سرور نصب کنید تا HTTPS فعال شود.
2. پیکربندی سرور برای پشتیبانی از HTTPS
پس از نصب گواهی SSL/TLS، نیاز است که سرور را به‌طور مناسب پیکربندی کنید تا درخواست‌های HTTPS را به درستی پردازش کند. این پیکربندی معمولن شامل تنظیمات وب‌سرور مانند Apache یا Nginx برای هدایت ترافیک از پروتکل HTTP به HTTPS است. اطمینان حاصل کنید که پورت 443 برای HTTPS باز و سرور به درستی تنظیم شده باشد تا دادهها را بهشکل امن منتقل کند.
3. بررسی تطابق لینک‌های داخلی و خارجی به‌طور امن
بعد از فعال‌سازی HTTPS، باید تمامی لینک‌های داخلی و خارجی سایت را بررسی کرده و اطمینان حاصل کنید که به نسخهی امن (HTTPS) اشاره دارند. این شامل بهروزرسانی لینکها، منابع (مانند تصاویر، CSS و JavaScript) و انتقالات (Redirects) می‌شود. هم‌چنین، بهتر است از 301 Redirects برای هدایت خودکار کاربران از HTTP به HTTPS استفاده کنید. این کار باعث می‌شود که لینک‌های قدیمی به نسخهی امن وب‌سایت شما هدایت و از SEO سایت نیز محافظت شود.
با انجام این سه مرحله، می‌توانید به‌راحتی سایت خود را از HTTP به HTTPS منتقل کنید و اطمینان حاصل کنید که اطلاعات کاربران بهشکل امن منتقل می‌شود.
نتیجه‌گیری
در این مطلب تفاوت HTTP و HTTPS را بررسی کردیم. استفاده از HTTPS به‌عنوان پروتکلی امن برای انتقال دادهها در وب، دیگر یک انتخاب اختیاری نیست، بلکه یک نیاز اساسی برای هر وب‌سایت محسوب می‌شود. با توجه به مزایای فراوانی که پروتکل HTTPS ارایه می‌دهد، از جمله حفاظت از دادهها، جلوگیری از حملات MITM، افزایش اعتماد کاربران و بهبود رتبهبندی SEO، تبدیل سایت از HTTP به HTTPS ضروری است. هم‌چنین، با خرید و نصب گواهی SSL/TLS، پیکربندی صحیح سرور و بهروزرسانی لینکها، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که سایت شما بهشکل ایمن و معتبر برای کاربران قابل دسترسی است.
