DMARC یک استاندارد احراز هویت ایمیل است که برای بررسی اعتبار فرستنده و جلوگیری از دستکاری پیامها به کار میرود. این استاندارد تعیین میکند سرور دریافت کننده چگونه پیامهایی که با سیاستهای دامنه هماهنگ نیستند را پردازش کند. نتیجهی این فرآیند افزایش دقت در تشخیص پیامهای معتبر و کاهش خطاهای مرتبط با جعل ایمیل است.
در ادامهی این مطلب به شیوهی کار DMARC، ساختار رکورد آن و ارتباطش با دیگر روشهای احراز هویت ایمیل اشاره میکنیم.
DMARC چیست؟
DMARC به عنوان یک استاندارد احراز هویت ایمیل، برای تشخیص پیامهای معتبر و جلوگیری از سواستفاده از دامنه ساخته شده است. این روش تعیین میکند سرور چگونه با پیامهایی که هویت فرستنده در آنها با سیاستهای دامنه هماهنگ نیست، واکنش نشان دهد. به این ترتیب، میتوان جلوی جعل ایمیل، ارسال پیامهای فیشینگ و استفادهی نادرست از نام دامنه را گرفت.
DMARC روی دو فناوری دیگر یعنی SPF و DKIM نیز تکیه دارد. SPF مشخص میکند کدام سرورها اجازه دارند از طرف دامنه ایمیل بفرستند. DKIM نیز یک امضای دیجیتال به پیام اضافه میکند. DMARC نتیجهی این دو بررسی را کنار هم قرار میدهد و براساس آن تصمیم میگیرد پیام تایید قرنطینه یا رد شود. در ادامه بیشتر با این دو مفهوم آشنا خواهید شد.
علاوهبر کنترل اعتبار پیام، DMARC امکان دریافت گزارش را هم فراهم میکند. این گزارشها نشان میدهند چه تعداد پیام معتبر بودهاند، کدام پیامها با سیاستهای دامنه مطابقت نداشتهاند و چه منابعی از دامنه برای ارسال ایمیل استفاده کردهاند. این اطلاعات به صاحب دامنه کمک میکند خطاها و سواستفادهها را شناسایی و مدیریت کند.
اجزای اصلی رکورد DMARC
رکورد DMARC یک رکورد DNS از نوع TXT است که در زیردامنهی _dmarc قرار میگیرد. این رکورد مشخص میکند پیامهای هماهنگنشده با SPF و DKIM چگونه پردازش شوند و گزارشها به کجا بروند. ساختار رکورد بهشکل یک خط متن شامل مجموعهای از تگهاست که هر کدام نقش مشخصی دارند.
رکورد DMARC اغلب با مقدار نسخه شروع میشود و سپس مجموعهای از تنظیمات پشت سر هم قرار میگیرند. این تنظیمات شیوهی برخورد با پیامهای نامعتبر، شیوهی گزارشدهی و سطح هماهنگی مورد نیاز را تعیین میکنند. چند تگ پایه در این رکورد وجود دارد که نقش اصلی را بر عهده دارند:
- v=DMARC1: نسخهی استاندارد را مشخص میکند و همیشه در ابتدای رکورد قرار میگیرد.
- =p: سیاست اصلی رکورد است و تعیین میکند پیامهای نامعتبر چه وضعیتی پیدا کنند. گزینهها شامل None ،Quarantine و Reject هستند.
- =rua=: آدرس دریافت گزارشهای کلی (Aggregate) را مشخص میکند.
- =ruf=: آدرس دریافت گزارشهای خطا یا Forensic است.
- =adkim و =aspf: سطح هماهنگی برای DKIM و SPF را مشخص میکنند.
- =pct: درصد پیامهایی را که سیاست DMARC روی آنها اعمال میشود تعیین میکند.
چرا استفاده از DMARC برای کسبوکارها ضروری است؟
DMARC جلوی سواستفاده از نام دامنه را میگیرد و اعتبار ایمیلهای سازمان را بالا میبرد. با این استاندارد میتوان فهمید چه پیامهایی با سیاستهای دامنه هماهنگ نیستند و چه منابعی بدون اجازه از نام دامنه استفاده میکنند. این کار از آسیب دیدن برند جلوگیری میکند و احتمال فیشینگ را پایین میآورد. زیرساخت منسجم هم در کیفیت ارسال تاثیر دارد و بسیاری از سازمانها علاوهبر احراز هویت ایمیل، از سرویسهایی مثل CDN برای افزایش پایداری و امنیت دامنهی خود کمک میگیرند.
از طرف دیگر، DMARC اعتماد سرویسهای دریافتکننده را بالا میبرد و این سرویسها پیامهایی را که با SPF و DKIM هماهنگ هستند، راحتتر در صندوق اصلی نمایش میدهند. نتیجهی این روند کاهش اسپم شدن پیامها و بهبود کیفیت ارتباطات ایمیلی است. گزارشهای DMARC روند ارسالها را شفاف میسازند تا مدیران خطاها را اصلاح و اعتبار دامنه را حفظ کنند.
کاربردهای DMARC
این استاندارد فقط یک ابزار امنیتی ساده نیست، بلکه نقش مهمی در حفظ اعتبار دامنه و مدیریت دقیق ساختار ارسال ایمیل دارد.
1. جلوگیری از جعل هویت
DMARC کمک میکند دامنه در برابر جعل فرستنده مصون بماند و فقط پیامهایی پذیرفته شوند که با سیاستهای SPF و DKIM همراستا هستند. این سازوکار باعث میشود حملهگر نتواند از نام دامنه برای ارسال پیام تقلبی بهره ببرد. در نتیجه، اعتبار دامنه حفظ شده و احتمال فیشینگ و ارسالهای مشکوک کاهش پیدا میکند.
2. افزایش امنیت تحویل پیام
با ورود پیام به سرور مقصد، DMARC مشخص میکند آن پیام تایید، قرنطینه یا کنار گذاشته شود. بهکمک این فرآیند ایمیلهای ناسازگار یا دستکاریشده فرصت ورود به صندوق کاربر را ندارند. چنین کنترل دقیقی، مسیر تحویل پیام را امنتر نگه میدارد و ریسک سواستفاده از زیرساخت ایمیل را کاهش میدهد.
3. ایجاد شفافیت و امکان نظارت دقیق
DMARC گزارشهای روزانه و تحلیلی فراهم میکند که در آنها سرور ارسالکننده، موفقیت یا شکست تایید پیام و الگوهای رفتاری دامنه نمایش داده میشود. این دادهها مسایل پیکربندی SPF و DKIM را سریعتر تشخیص میدهند تا مدیران بتوانند ساختار ارسال ایمیل را تنظیم کنند. بررسی این گزارشها دید روشنی نسبت به سلامت دامنه و وضعیت ارسالها ایجاد کرده و مدیریت ایمیل را پایدارتر میکند.
ارتباط رکورد DMARC با SPF و DKIM به چه ترتیب است؟
SPF و DKIM دو روش پایه برای احراز هویت ایمیل هستند. SPF مشخص میکند کدام سرورها اجازه دارند از طرف دامنه پیام بفرستند. DKIM نیز یک امضای دیجیتال به پیام اضافه میکند تا سرور مقصد بتواند هم اعتبار فرستنده و هم تغییر نکردن محتوا را مورد بررسی قرار دهد. هر کدام بخشی از فرآیند احراز هویت را پوشش میدهند، ولی بهتنهایی تصویر کاملی از وضعیت پیام ارایه نمیکنند.
DMARC لایهی تکمیلی این دو فناوری است. این رکورد نتیجهی SPF و DKIM را کنار هم قرار میدهد و بررسی میکند آیا پیام با دامنهی فرستنده هماهنگ است یا نه. اگر پیام با هیچکدام هماهنگ نباشد، دستور DMARC تعیین میکند پیام پذیرفته، قرنطینه یا بهطور کامل رد شود. تفاوت اصلی اینجاست که SPF و DKIM فقط روشهای فنی هستند، ولی DMARC یک سیاست مدیریتی برای کنترل رفتار سرورهای دریافتکننده ایجاد میکند و گزارشهایی ارایه میدهد که در SPF و DKIM وجود ندارد.
رکورد DMARC چگونه فعال میشود؟
برای فعالسازی DMARC ابتدا باید یک رکورد TXT در تنظیمات DNS دامنه بسازید. این رکورد در زیردامنهی _dmarc قرار میگیرد و سیاست اصلی نحوهی بررسی پیامها و آدرسهای دریافت گزارش را مشخص میسازد. بعد از انتشار رکورد، سرورهای دریافتکننده براساس همین تنظیمات پیامها را ارزیابی و رفتار موردنظر شما را روی پیامهای نامعتبر اعمال میکنند.
در زمان ساخت این رکورد، آشنایی با تنظیم رکورد DMARC کمک میکند مقداردهی تگها درست انجام شود و سیاستها با ساختار دامنه هماهنگ باشند. پس از قرار گرفتن رکورد در DNS، فرآیند احراز هویت DMARC برای دامنه فعال میشود و کنترل پیامهای ورودی با دقت بیشتری انجام خواهد شد.
چگونه ساخت رکورد DMARC را برای دامنههای جدید خودکار کنیم؟
برای دامنههایی که تازه اضافه میشوند، میتوان فرآیند ایجاد رکورد DMARC را بهشکل خودکار انجام داد تا همهی دامنهها از همان ابتدا سیاست یکسان و استاندارد داشته باشند. سادهترین روش این است که یک الگوی ثابت شامل مقادیر اصلی مانند نسخه، سیاست پایه و آدرسهای گزارش تهیه شود و این الگو هنگام ثبت هر دامنهی جدید بهطور خودکار در DNS آن قرار بگیرد. این کار از خطاهای انسانی جلوگیری میکند تا در نهایت فعالیت همهی دامنهها با یک سیاست هماهنگ شروع شود.
راه دیگر استفاده از ابزارهایی است که وضعیت SPF ،DKIM و DMARC را پایش میکنند و هنگام نبود رکورد، بهشکل خودکار نسخهی اولیهی رکورد را میسازند. این ابزارها اغلب از بهترین شیوهها برای مقداردهی تگها استفاده میکنند و هنگام نیاز امکان اصلاح یا سختگیرانهتر کردن سیاستها را هم فراهم میسازند. به این ترتیب، هر دامنهی جدید از همان ابتدا ساختار احراز هویت ایمیلی درستی خواهد داشت.
چالشها و اشتباهات رایج در پیادهسازی DMARC
پیادهسازی DMARC اگر بدون دقت باشد، میتواند باعث اختلال در ارسال یا دریافت پیامها شود. مهمترین چالشها شامل موارد زیر است.
1. رد پیامهای معتبر بهخاطر تنظیمات نادرست
وقتی رکوردهای SPF یا DKIM دقیق تنظیم نشوند، سرور مقصد پیامهای سالم را ناسازگار ارزیابی میکند و آنها را کنار میگذارد. این مشکل باعث اختلال در ارسال پیامهای حیاتی و کاهش اعتماد کاربران میشود.
2. خطای میللیست
بسیاری از میللیستها هنگام فوروارد کردن، بخشهایی از هدر را دگرگون میکنند و همین تغییر باعث میشود پیام با سیاستهای DMARC هماهنگ نباشد. در نتیجه، تحویل پیام مختل میشود و به مقصد اصلی نمیرسد.
3. قرنطینه پیامهای مشروع
اگر سرویس ارسال از دامنهای متفاوت نسبت به دامنهی امضا استفاده کند، پیام در DMARC ناسازگار تشخیص داده میشود. این وضعیت منجر به ورود پیامهای سالم به قرنطینه و تاخیر در دریافت خواهد شد.
4. سیاستهای سختگیرانه
اجرای فوری سیاستهای سختگیرانه بدون دورهی پایش، در تحویل پیامهای مجاز خطا ایجاد میکند. بهتر است ابتدا با حالت گزارشدهی شروع شود. این مرحله به آشکار شدن دقیق مشکلات قبلی کمک میکند.
جمعبندی
DMARC راهی روشن برای تشخیص پیامهای معتبر و جلوگیری از سواستفاده از نام دامنه ارایه میدهد. این استاندارد با استفاده از SPF و DKIM ساختاری یکپارچه برای احراز هویت ایمیل ایجاد میکند و با تعیین سیاستها، کنترل دقیقی روی پیامهای نامعتبر بهوجود میآورد. مزایایی مانند محافظت از برند، کاهش احتمال فیشینگ، بهبود تحویل ایمیل و شفافیت در عملکرد دامنه از مهمترین دستاوردهای آن محسوب میشود.
در کنار این مزایا، اجرای DMARC نیاز به دقت مداوم دارد. بررسی گزارشها، هماهنگ بودن رکوردهای SPF و DKIM و اصلاح سیاستها با توجه به وضعیت واقعی ارسالها از مراحل اصلی نگهداری این استاندارد است. اگر این موارد بهدرستی مدیریت شوند، DMARC میتواند نقش مهمی در امنیت و اعتمادپذیری ارتباطات ایمیلی یک سازمان داشته باشد.
