بیش‌تر اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های آنلاین برای ذخیره و مدیریت داده‌ها به یک پایگاه داده (Database) نیاز دارند. در گذشته این دیتابیس‌ها روی سرورهای داخلی نصب و مدیریت می‌شدند، ولی حالا بسیاری از شرکت‌ها از دیتابیس ابری استفاده می‌کنند. دیتابیس ابری نوعی پایگاه داده است که به‌جای سرور فیزیکی، بر بستر اینترنت و زیرساخت‌های ابری قرار دارد و بدون نیاز به نصب و نگهداری سخت‌افزار، در دسترس کاربران است.
برای اطلاعات بیش‌تر درباره‌ی این سرویس پیشنهاد می‌کنیم مطلب دیتابیس ابری چیست؟ را مطالعه کنید.
استفاده از دیتابیس‌های ابری چند مزیت مهم دارد: راه‌اندازی آسان، مقیاس‌پذیری بالا، هزینه کم‌تر و نیاز نداشتن به مدیریت مستقیم زیرساخت. به‌دلیل این ویژگیها است که انتخاب بهترین دیتابیس ابری در سال ۲۰۲۵ برای توسعه‌دهندگان، شرکت‌های نرم‌افزاری و کسب‌وکارها تصمیمی بسیار مهم است.
انواع دیتابیس ابری
دیتابیس‌های ابری به چند دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند. هر کدام کاربرد، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها به نیاز پروژه یا کسب‌وکار بستگی دارد.
۱. دیتابیس‌های SQL ابری
این نوع پایگاه داده‌ها از ساختار رابطه‌ای (جدولی) استفاده می‌کنند و برای داده‌هایی مناسب‌اند که ساختار ثابتی دارند؛ مانند اطلاعات کاربران یا سفارشات.
- نمونه‌ها: Amazon RDS ،Google Cloud SQL ،Azure SQL Database
- مزایا: پشتیبانی از زبان استاندارد SQL، سازگاری با نرم‌افزارهای قدیمی، قابلیت اطمینان بالا
- معایب: مقیاس‌پذیری کم‌تر نسبت به NoSQL در حجم بالای داده‌های غیرساختاریافته
اگر به‌دنبال بهترین دیتابیس ابری برای اپلیکیشن‌هایی مانند CRM یا سیستم حسابداری هستید، SQL گزینه‌ای امن و شناخته‌شده است.
۲. دیتابیس‌های NoSQL ابری
این نوع دیتابیس‌ها برای داده‌های بدون ساختار یا نیمه‌ساختاریافته طراحی شده‌اند. برای مثال اطلاعات شبکه‌های اجتماعی، لاگ‌ها یا فایل‌های متنی.
- نمونه‌ها: MongoDB Atlas ،Amazon DynamoDB ،Firebase Realtime Database
- مزایا: انعطاف‌پذیر، مقیاس‌پذیری افقی بالا، مناسب برای Big Data
- معایب: نداشتن ساختار ثابت ممکن است مدیریت داده‌ها را سخت‌تر کند
برای پروژه‌هایی که سرعت و حجم داده بالا مهم است، NoSQL می‌تواند خدمات دیتابیس ابری را بسیار مؤثر ارائه دهد.
۳. دیتابیس‌های NewSQL و توزیع‌شده
NewSQL تلاش می‌کند قدرت تراکنشی SQL را با مقیاس‌پذیری NoSQL ترکیب کند. این دیتابیس‌ها اغلب به‌شکل توزیع‌شده طراحی شده‌اند تا عملکرد و در دسترس‌بودن بالا را تامین کنند.
- نمونه‌ها: CockroachDB ،Google Spanner ،YugabyteDB
- مزایا: ترکیب یکپارچگی داده و مقیاس‌پذیری، مناسب برای اپلیکیشن‌های پیچیده
- معایب: پیچیدگی در پیاده‌سازی و نیاز به منابع فنی بیش‌تر
در محیط‌هایی با بار پردازشی بالا، این نوع از دیتابیس‌ها می‌توانند پاسخ‌گوی نیاز به پرفورمنس دیتابیس ابری باشند.
معرفی بهترین دیتابیس‌های ابری سال 2025 با مزایا و معایب
در سال ۲۰۲۵، دیتابیس‌های ابری (Cloud Databases) از نظر قابلیت‌ها، تنوع و سطح بلوغ به نقطه‌ای رسیده‌اند که می‌توان آن‌ها را برای انواع نیازهای سازمانی، اپلیکیشن‌های موبایل و حتا استارتاپ‌ها مناسب دانست. در ادامه، مهم‌ترین گزینه‌های موجود را معرفی خواهیم کرد.
| بهترین دیتابیس‌های ابری | نوع پایگاه داده | مزایا |
| Arvancloud Database | SQL | راه‌اندازی سریع، مقیاس‌پذیری افقی و عمودی، بکاپ PITR، پرداخت Pay-as-you-go، مدیریت‌شده |
| Amazon RDS / Aurora | SQL | سازگاری با MySQL/ PostgreSQL، مقیاس‌پذیری بالا، پایداری قوی |
| Google Cloud SQL | SQL | یکپارچگی با سایر سرویس‌های Google، راه‌اندازی ساده، مانیتورینگ دقیق |
| Firebase Realtime DB | NoSQL | Real-Time بودن، مناسب اپ‌های موبایل، اتصال سریع به فرانت‌اند |
| MongoDB Atlas | NoSQL | مقیاس‌پذیری افقی، انعطاف‌پذیری مدل داده، پنل کاربرپسند |
| Microsoft Azure SQL DB | SQL | امنیت بالا، SLA سازمانی، مناسب کسب‌وکارهای بزرگ |
دیتابیس ابری آروان‌کلاد (Arvancloud Database)
دیتابیس ابری آروان‌کلاد یکی از گزینه‌های ایرانی و بهترین دیتابیس ابری برای ساخت و مدیریت پایگاه داده در فضای ابری است. شما می‌توانید با چند کلیک ساده، دیتابیس‌هایی مانند MySQL یا PostgreSQL را راه‌اندازی کنید، بدون این‌که نیاز به نصب نرم‌افزار یا تنظیمات پیچیده داشته باشید.
یکی از مزایای مهم این سرویس، پشتیبان‌گیری خودکار از اطلاعات در هر ۵ دقیقه است. یعنی اگر مشکلی برای سیستم پیش بیاید، می‌توانید اطلاعات را به‌راحتی برگردانید. هم‌چنین آروان این امکان را می‌دهد که دیتابیس خود را بسته به نیاز، بزرگ‌تر یا کوچک‌تر کنید. هزینه‌ی استفاده هم براساس مقدار مصرف محاسبه می‌شود، نه به‌شکل ثابت ماهانه.
Amazon RDS و Aurora
Amazon RDS یک سرویس مدیریت‌شده برای دیتابیس‌های رابطه‌ای مانند MySQL و PostgreSQL است که به‌خصوص در سازمان‌های بزرگ به دلیل مقیاس‌پذیری، پایداری و امنیت بالا محبوب است. شرکت AWS یک نسخه پیشرفته‌تر از RDS به اسم Aurora ساخته که سرعت و کارایی بهتری دارد.
Google Cloud SQL
این سرویس برای کاربرانی که از محصولات دیگر Google مانند App Engine یا BigQuery استفاده می‌کنند بسیار مناسب است. Google Cloud SQL به‌سادگی راه‌اندازی می‌شود و با ارایه‌‌ی ابزارهای نظارتی و امنیتی، مدیریت دیتابیس را برای توسعه‌دهندگان ساده‌تر می‌کند.
Firebase Realtime Database
از بهترین Cloud Databaseها که مخصوص اپلیکیشن‌های موبایل و مبتنی بر Real-Time است. این دیتابیس NoSQL به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد که داده‌ها را با تاخیر بسیار کم بین کلاینت‌ها و سرور جابه‌جا کنند. اگرچه برای اپلیکیشن‌های بزرگ و پیچیده مناسب نیست، ولی برای MVPها و اپ‌های سریع کاربرد زیادی دارد.
MongoDB Atlas
نسخه‌ی ابری مدیریت‌شده‌ی MongoDB است که در بسیاری از پروژه‌های NoSQL مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پلتفرم امکاناتی نظیر مقیاس‌پذیری افقی، پشتیبان‌گیری اتوماتیک، مانیتورینگ و تنظیمات امنیتی قوی دارد.
Microsoft Azure SQL Database
مایکروسافت سرویس Azure SQL Database را برای شرکت‌ها و پروژه‌های بزرگ طراحی کرده است. این دیتابیس امنیت بالایی دارد، با دیگر سرویس‌های Azure به‌خوبی کار می‌کند و پایداری‌اش با SLA رسمی تضمین شده است.
معیارهای انتخاب بهترین دیتابیس ابری
انتخاب یک دیتابیس ابری مناسب، به شناخت دقیق نیازهای پروژه و ارزیابی امکانات فنی سرویس‌دهنده‌ها بستگی دارد. در این بخش، مهم‌ترین معیارهایی را که باید پیش از تصمیم‌گیری بررسی شوند، مرور می‌کنیم:
نیازهای کسب‌وکار
پیش از هر چیز، باید مشخص کنید که چه نوع داده‌هایی ذخیره می‌کنید (ساخت‌یافته یا غیرساخت‌یافته)، چه حجمی از داده‌ها در گردش است و چه سرعتی برای پردازش آن‌ها نیاز دارید. این عوامل تعیین می‌کنند که دیتابیس رابطه‌ای، غیررابطه‌ای یا ترکیبی مناسب است یا خیر.
امنیت و انطباق با قوانین
اگر با داده‌های حساس سروکار دارید، باید سرویس دیتابیس از رمزنگاری داده‌ها، احراز هویت چندمرحله‌ای و قابلیت انطباق با قوانین بین‌المللی مانند GDPR یا HIPAA پشتیبانی کند. برخی ارایه‌دهندگان مانند Azure یا AWS در این زمینه استانداردهای بالایی دارند.
سهولت استفاده و مدیریت
دیتابیس ابری باید رابط کاربری ساده‌ای داشته باشد، امکان مانیتورینگ لحظه‌ای و بکاپ‌گیری خودکار را فراهم کند و مدیریت کاربران و دسترسی‌ها را بدون نیاز به ابزار جانبی انجام دهد. این ویژگیها در کاهش بار تیم فنی تاثیر زیادی دارند.
مقیاس‌پذیری
پلتفرم مناسب باید بتواند به‌شکل عمودی (افزایش منابع در همان نود) یا افقی (افزودن نودهای بیش‌تر) رشد کند. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که حجم کاربران یا داده‌ها در آینده افزایش یابد. پلتفرم‌هایی مانند آروان‌کلاد به‌طور خاص روی این قابلیت تمرکز دارند.
هزینه کلی مالکیت (TCO)
هزینه نهایی باید هزینه‌های پنهان مانند ترافیک خروجی، فضای ذخیره‌سازی، عملیات پشتیبان‌گیری و نیروی انسانی را هم لحاظ کنید. مدل پرداخت Pay-as-you-go می‌تواند برای کسب‌وکارهای کوچک‌تر به‌صرفه‌تر باشد.
پشتیبانی فنی و سطح سرویس (SLA)
میزان دسترس‌پذیری خدمات (Uptime)، سرعت پاسخ‌گویی تیم پشتیبانی و امکان استفاده از SLA (برای مثال ۹۹.۹٪ در ماه) از معیارهای کلیدی‌اند. کسب‌وکارهایی با سرویس‌های حیاتی باید سرویس‌دهنده‌ای را انتخاب کنند که پشتیبانی ۲۴/۷ و SLA رسمی ارایه دهد.
مزایای استفاده از دیتابیس ابری
دیتابیس‌های ابری، نسبت به دیتابیس‌های سنتی، مزایای متعددی دارند که برای کسب‌وکارهای کوچک تا سازمان‌های بزرگ قابل توجه است:
مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری بالا
یکی از مهم‌ترین مزیت‌ها، امکان افزایش یا کاهش سریع منابع (مانند پردازنده، رم یا فضای ذخیره‌سازی) متناسب با نیاز است.
هزینه‌های متغیر و کاهش سرمایه‌گذاری اولیه
در دیتابیس ابری، به‌طور‌معمول براساس میزان مصرف هزینه پرداخت می‌کنید (Pay-as-you-go). در این مدل نیازی به خرید سخت‌افزار گران‌قیمت یا راه‌اندازی دیتاسنتر اختصاصی ندارید.
امنیت پیشرفته و رعایت استانداردهای جهانی
امنیت دیتابیس ابری یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های کسب‌وکارها هنگام انتخاب سرویس مناسب است. ارایه‌دهندگان معتبر به‌طور‌معمول با استفاده از روش‌هایی مانند رمزنگاری داده‌ها، مدیریت دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) امنیت دیتابیس ابری را در سطحی بالا تضمین می‌کنند. این رویکردها مسبب حفظ محرمانگی، یکپارچگی و دسترس‌پذیری داده‌ها در بسترهای ابری می‌شوند.
دسترسی و پشتیبان‌گیری آسان
شما می‌توانید از هر مکانی به پایگاه داده دسترسی داشته باشید، بدون وابستگی به یک سرور فیزیکی. بیش‌تر سرویس‌ها نیز پشتیبان‌گیری خودکار و منظم از داده‌ها را ارایه می‌دهند.
قابلیت بازیابی سریع داده‌ها
هنگام بروز خطا یا از دست رفتن داده، سیستم‌های ابری معمولن امکان بازیابی نسخه‌های قبلی اطلاعات را در مدت‌زمان کوتاه فراهم می‌کنند.
معایب و چالش‌های دیتابیس ابری
با وجود مزایای قابل‌توجه، دیتابیس‌های ابری نیز محدودیت‌ها و دغدغه‌هایی دارند که هنگام انتخاب باید در نظر گرفته شوند:
نگرانی‌های امنیتی و حریم خصوصی
اگرچه سرویس‌های ابری سطح بالایی از امنیت ارایه می‌دهند، ولی همیشه این نگرانی وجود دارد که داده‌ها روی سرورهایی خارج از کنترل مستقیم سازمان ذخیره می‌شوند.
وابستگی به اینترنت و تاخیر (Latency)
عملکرد دیتابیس‌های ابری به کیفیت اتصال اینترنت بستگی دارد. هنگام قطعی یا کندی شبکه، دسترسی به داده‌ها ممکن است با مشکل مواجه شود یا با تاخیر همراه باشد، که برای برخی کاربردهای حساس مناسب نیست.
هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده در مقیاس بالا
یکی از چالش‌های رایج در استفاده از دیتابیس‌های ابری، مدیریت هزینه دیتابیس ابری در بلندمدت است. مدل پرداخت براساس مصرف، در پروژه‌های کوچک به‌صرفه است. ولی اگر داده‌ها و درخواست‌ها رشد زیادی داشته باشند، هزینه نهایی ممکن است از بودجه‌ی اولیه بیش‌تر شود.
محدودیت‌های فناوری و سفارشی‌سازی
برخی دیتابیس‌های ابری انعطاف لازم برای تنظیمات خاص یا سفارشی‌سازی عمیق را ندارند. در نتیجه ممکن است برای پروژه‌هایی که نیاز به کنترل کامل دارند، مناسب نباشند.
کاربردهای رایج دیتابیس ابری در کسب‌وکارها
دیتابیس‌های ابری در بسیاری از کسب‌وکارها کاربرد دارند. مانند ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات در سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، سامانه‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP)، اپلیکیشن‌های موبایل و وب، تحلیل داده‌های حجیم، بازی‌های آنلاین و هم‌چنین برنامه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT). قابلیت‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، دسترسی دایمی و مدیریت آسان باعث می‌شوند دیتابیس‌های ابری پاسخ‌گوی نیازهای متنوعی در این حوزه‌ها باشند.
آینده دیتابیس‌های ابری
آینده دیتابیس‌های ابری به‌سمت خودکارسازی و انعطاف‌پذیری بیش‌تر در حرکت است. مدل‌های بدون سرور (Serverless) به کاربران اجازه می‌دهند که بدون دغدغه‌ی منابع، فقط بر داده‌ها تمرکز کنند و هزینه را براساس مصرف واقعی بپردازند. در کنار آن، استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت هوشمند دیتابیس‌ها، مانند بهینه‌سازی خودکار کویری‌ها و تشخیص خطا، در حال گسترش است. هم‌چنین، تمایل سازمان‌ها به مدل‌های چندابری (Multi-cloud) و ترکیبی، برای کاهش وابستگی و افزایش دسترسی‌پذیری، رو به افزایش است.
جمع‌بندی
دیتابیس‌های ابری در سال ۲۰۲۵ نقشی محوری در زیرساخت‌های دیجیتال ایفا می‌کنند. شناخت تفاوت میان SQL ،NoSQL و NewSQL ارزیابی دقیق نیازهای سازمان و توجه به معیارهایی مانند مقیاس‌پذیری، امنیت و هزینه مالکیت، نقش مهمی در انتخاب صحیح پایگاه داده ایفا می‌کند. هر یک از گزینه‌های داخلی یا بین‌المللی دارای مزایا و محدودیت‌های خاص خود هستند؛ با این حال، آن‌چه اهمیت دارد، تطابق راهکار انتخابی با نیازهای واقعی کسب‌وکار است.
اگر در حال طراحی یا توسعه یک سرویس آنلاین هستید، پیشنهاد می‌شود کار را با تست یکی از این دیتابیس‌های ابری آغاز کنید. دیتابیس ابری آروان‌کلاد گزینه‌ای برای شروع و آزمایش رایگان است که امکان راه‌اندازی سریع و مقیاس‌پذیری بالا را مهیا می‌کند. این تجربه ابتدایی، مسیر تصمیم‌گیری بهتر در انتخاب نهایی را هموار می‌سازد.
